Wandeldag 7: Boderne – Rønne

🥾 Terrein: Afwisselend en uitdagend – duin- en bospaden met pittige hoogteverschillen, steile houten trappen, gras- en fietspaden, strandpassages en rustige bosstroken. Ook langs een luchthavenomheining en vakantiehuisjes.

🏰 Bezienswaardigheden:
• Kleine haven van Boderne, startpunt met charmante sfeer
• Rode waterval(letje), verrassend, ook al is ‘rood’ hier relatief
• Arnager, gezellig dorpje met eetgelegenheden
• Luchthaven van Bornholm
• Eindpunt in Rønne, met witte kerk en vuurtoren als iconisch decor

🗺️ Afstand & duur: Officieel 19,8 km – een stevige dagwandeling met voldoende rustmomenten.

⛰️ Zwaartegraad: Matig tot pittig door de eerste kilometers vol klimmen en dalen, gevolgd door meer gematigde stukken.

Oordeel: 3,5/5

Vandaag was het de laatste wandeldag op het kustpad. En met 19,8 officiële en 21,1 officieuze kilometers beloofde het nog een mooie afsluiter te worden. We werden wat gedwongen om een laat startuur te nemen, aangezien de eerste bus naar Boderne pas op 10u44 vertrok. Deze moest eerst nog helemaal het eiland rond.

Uitdagend afscheid

Na een wat later ontbijt en een succesvolle busrit, konden we om 11u30 aan de laatste wandeldag beginnen. Vanaf de kleine haven van Boderne begon een onverwacht pittige eerste vijf kilometer waarin het continu op en neer ging en duin- en bospadjes best grillig waren. Af en toe werden we ook op en af nogal grote, steile houten trappen gestuurd, niet zelden om een kort stukje strand te doen. Hier zagen we wel onze eerste waterval(letje), de rode, die wel niet echt rood was. Maar goed, de vorige watervallen waren volledig opgedroogd.

Na een proteïnebar besloten we door te wandelen tot Arnager. De route was gelukkig iets milder, met ook wat stukken op gras- en fietspad. De meeste hoogtemeters leken gemalen. Kort voor het dorpje was er nog een passage op het strand. In Arnager nuttigden we onze resterende lunch, al was het inmiddels half drie. Een beginnersfout.

Een behouden vlucht

We zaten hier net over de helft en moesten nog 9,2 kilometer afleggen. Een nieuw, lang graspad voerde naar de luchthaven van Bornholm, waar we toevallig een vliegtuig zagen landen. Af en toe viel onze blik op het smalle pad beneden, langs de zee, waar het pad vroeger liep, maar vervangen was door het comfortabele maar wat eentonige pad langs de omheining van de kleine luchthaven, al is er hier nog wel wat mooie heide.

Terug naar Rønne

Eens hier gepasseerd was er een al even eenzijdig stuk langs ettelijke vakantiehuisjes en door een bos, waarna zowel het strand als de haven van Rønne vanaf het pad te zien was. Het was nog een mooie laatste kilometer van de Kyststi. Zo kwamen we opnieuw op het startpunt aan, met zicht op de mooie witte kerk en vuurtoren.

Om de cirkel helemaal rond te maken verbleven we in dezelfde B&B als tijdens onze eerste keer in Rønne. Toeval wilde dat we zelfs dezelfde kamer kregen. Omdat we nogal suckers zijn voor symboliek gingen we ook opnieuw naar Café Gustav, dit keer wel niet voor een burger, maar wel voor een slaatje met zalm en pasta met scampi.

Meer wandelingen op het kustpad van Bornholm vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/kystsi-bornholm-dk/

Wandeldag 2: Hasle – Sandvig

🥾 Terrein:
Een mix van fietspaden, asfaltwegen, rotsige kliffen met trappen en klauterpartijen, heidevelden, oude groeves en ruige kustlijn.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Jons Kapel: indrukwekkende klif en trappenroute naar een monnikengrot
  • Blåskinsdalen: een natuurparel net buiten het pad
  • Ringebakkerne: oude groeve met doorkijkbrug en watermolen
  • Slotslyngen: kleurrijke paarse heide met grazende koeien
  • Rotsformatie met kamelenhoofd
  • Hammershus (in de verte)
  • Hammer Havn: vernieuwde haven met rotsformatie Kongestolen, ruïne Solomons kapel en vuurtoren
  • Sandvig: toeristisch kustdorpje met gezellige sfeer
  • Alligne: nabijgelegen dorp met restaurants

Afstand & duur:
Ongeveer 17 kilometer, volle dagetappe inclusief pauzes en uitstapjes.

⛰️ Zwaartegraad:
Matig tot uitdagend, door trappen, klauterpartijen en hoogteverschillen, afgewisseld met relatief vlakke stukken.

Oordeel: 5/5

Een trage start richting het eerste hoogtepunt

Op de tweede dag was er een karrenvracht aan hoogtepunten voorzien, gebundeld in een goede 17 kilometer wandelen. Nochtans waren de eerste vijf à zes kilometers nog redelijk onopvallend, hoewel ook al best mooi. Vanuit Hasle ging het pad eerst over een fietspad en daarna over een asfaltweg, langs de kleine gehuchtjes Helligpeder en Teglkås.

Daarna begon het pad te klimmen en eveneens te verfraaien. De eerste stijging was er nog een met trapjes, maar al snel was het grillig op en neer gaan op artisanale wijze. De eerste tussenstop ging langs Jons Kapel, een hoge, indrukwekkende klif gelinkt aan een vermeende monnik genaamd Jon. Het vergt een hele resem trappen en een beetje geklauter om er te geraken. Daarachter ligt ook nog een impressionante klif van 40 meter, de white cliff genoemd vanwege het gevoeg van de vogels.

Een groeve en prachtige heide

Terug op het pad is het al snel weer tijd voor een uitje, namelijk een korte doortocht door de Blåskinsdalen, een heel erg mooi stukje natuur. Het lag niet echt op het pad, dus gingen we enkele honderd meters de natuursfeer opsnuiven. Het kustpad zelf bleef op en naar gaan en het dalen was soms technisch en best vermoeid met de volledige rugzak op de schouders. Een pad met zicht op zee daalde naar de oude groeve Ringebakkerne en een doorkijkbrug (slik) en nog verder via een oude watermolen naar Vang, ideaal voor een lunchpauze.

Het is meteen klimmen, maar de beloofde waterval Pissebakken was blijkbaar schuchter tot afwezig in de zomer. Helaas. Maar veel tijd om te treuren was er niet, want al snel volgde de schoonheid van Slotslyngen, met prachtige paarse heide. Om daar te geraken moeten we een eerste keer voorbij een stel grazende koeien, wat we gelukkig overleefden.

Kamelen en koeien

Na de paarse pracht volgde een eerste blik op de indrukwekkende ruïne van Hammershus, wat we de volgende dag op onze extra dag in Sandvig zouden bezoeken. Het was vanop een afstand al indrukwekkend. Wat we wel vandaag nog in volle glorie konden zien was de rotsformatie met een kamelenhoofd.

Het was indrukwekkend van bovenaf en ook de moeite waard om via een klein rotsig pad ook nog wat van dichter te bezichtigen. Daarna volgde een tweede passage met koeien, alleen waren deze net iets hitsiger. We volgden in het zog van een groep Duitsers en kwamen er zo ook hier zonder kleerscheuren van af.

Hammer en Alligne

De volgende tussenstop was er in Hammer Havn, vandaag opgewaardeerd en gecommercialiseerd. Dit was de rustplaats voor het noordelijk natuurgebied Hammerknudden werd ingetrokken. Ook dit deel was weer prachtig en gevarieerd stuk langs de zee, met de rotsformatie Kongestolen, de ruïne van Solomons kapel en de lokale vuurtoren.

Een kilometer later kwamen we aan in Sandvig, duidelijk al veel toeristischer dan Hasle. Ons verblijf was een degelijke hostel. Goed, aangezien we hier twee nachten zouden blijven. Alligne, het naburige dorp waarmee het eigenlijk vergroeid was, heeft echter de meeste restaurants en dus deden we nog wat extra kilometers. Na lang dralen kozen voor Margritten, met veel vlees en grill. We kozen voor en kip, waarbij ik ging voor honey glazed en Sara de rara versie waarin de kip in een jasje van puree zat.

Het was een prachtige wandeldag die zo gevarieerd was dat het haast voelde als een volledige reis gecomprimeerd in een dag. Gisteren was al mooi maar dit was het Bornholm van de boekjes en de promo. Een mooie, af en toe pittige etappe waarbij elke kilometer iets nieuws en fantastisch bood.

Etappe 3: Bere Island

🥾 Terrein

Een lusvormige wandeling over Bere Island, startend en eindigend aan de ferryterminal. Mix van asfalt, gravel en ruige heidepaden met stevige hellingen en dalingen. Technisch zwaarder dan het profiel doet vermoeden, met steentjes en oneffenheden. Vooral opletten tijdens afdalingen.

🏞️ Bezienswaardigheden

Ferry naar Bere Island – klein, maar verrassend robuust vaartuig
Vuurtoren – schapen zochten verkoeling in de schaduw
Heidevelden – kleurrijk, ruig en omgeven door zeezicht
Napoleonic Signal Tower – ruïne met uitzicht én een introverte Duitser
Top van Bere Island – 300m hoog met panoramisch uitzicht
Martello Tower & standing stone – historisch slotakkoord
Ferry back – met dorstlesser en driepotige hond

⏳ Afstand & duur

± 15 km in 4 à 5 uur, inclusief lunchpauze bij de ruïne en ferrytransfers

⛰️ Zwaartegraad

Matig – Geen al te lange afstand, maar het reliëf en oneffen terrein vragen aandacht en energie. Slotstuk over asfalt vreet mentaal.

⭐ Oordeel 4/5

30.441 stappen, 24,1 km waarvan 14 km op de Beara Way 

350 m gestegen en 347 m gedaald 

Over het water

Vandaag was een ietwat afwijkende dag. Er was geen wandeling in lijn, maar een luswandeling op Bere Island, het eiland dat we de dag ervoor in de verte hadden gezien. Na een iets beperkter ontbijt en wat rondgeslenter in Castletownbere, dat een tikkeltje tegenviel, namen we om 11u30 de ferry. Hoewel het een klein vaartuig was, manoeuvreerden drie auto’s zich op het dek. Het zou niet voor mij geweest zijn. 

Oververhitte schapen en Napoleon Bonaparte

Bere Island zelf was een aangename verrassing. Het begon met een asfaltbaantje, maar al snel werd het wat ruiger. Het was een sample van het landschap dat we al hadden gezien op kleinere schaal en omringd door water. Na wat klim- en bochtenwerk kwamen we aan bij een vuurtoren, waar de schapen zich allemaal in de schaduw hadden genesteld om te schuilen van de hitte. 

De weg vervolgde via een mooi en kleurrijke heidepad. Het was opvallend hoe prachtig de natuur er was, maar ook in welke mate dat je ook hier goed moest opletten of je niet je voet zou omslaan. We klommen verder, terwijl het blauwe water zich weids naast ons bleef openbaren. Het pad leidde naar een Napoleonic signal tower.  

Of beter gezegd, de ruïne van een Napoleonic signal tower. Hier zagen we niet alleen een pony opduiken maar ook de eenzame Duitser die we al eerder in onze B&B hadden gezien. Hij stond met de rug naar de toren en terwijl wij de ruïne kozen als lunchplek, bleef hij onbewogen staren naar de zee. Bijzonder. Later hoorden we van het Duitse koppel dat hij de hele tijd had nagedacht waar hij zou lunchen. Nog meer bijzonder. 

Een ruig eiland

Na de signal tower volgde nog een ietwat lastig stukje dalen langs een weg met steentjes, om vervolgens nog de hoogste top, een goede 300 meter, te beklimmen. Het landschap bleef indrukwekkend. Een tweede topje bracht ons nog naar een uitkijkpunt. We zagen Castletownbere en rechts van ons een Martello verdedigingstoren en een standing stone.  

Ten slotte restte ons nog een asfaltbaan van 3,5 km, wat ietsje minder fijn was. Af en toe dook er tussen de struiken een zicht op het water en op Castletownbere op. We hadden nog even de tijd om bij aankomst aan de pier iets verfrissend te drinken, waarbij we opnieuw wat praatten met de inmiddels usual suspects. En rondom ons strompelden een hond met drie poten en een gigantische hond, die de intentie had om tegen mijn rugzak te plassen. 

Kopzorgen

Daarna ging het terug de ferry op en na een verkwikkende douche opnieuw naar Murphy’s. Dit keer kozen voor de meer traditionele hamburger, wat een groter succes bleek dan onze kip curry van de dag ervoor. We begrepen ook beter waarom onze reisgids dit als een must had aangestipt. De hamburger was wel top. 

Na een mooie dag kwam er toch een kleine schaduw opduiken. De beenwonde die Sara op dag 1 had opgelopen, begon nu zichtbaar te ontsteken. We haalden nog wel een nieuwe alcoholspray, maar toch groeide de vrees dat er misschien meer nodig was. Om de stress nog wat te vergroten zaten we niet enkel in een vrij afgelegen gebied, maar was het ook een zaterdag. Dat betekende dus dat we de zaak moesten evalueren op een zondag. Dat zou ook onze keuze van wandelroute bepalen. 

Eten: 2x hamburger met friet en een verfrissende appelcider.  

Verblijf: Summer Hill B&b.  

Meer wandelingen op de Beara Way vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/beara-way/

Dag 2: Villainville – Étretat

🥾 Terrein

Een relatief korte etappe met overwegend gemakkelijke paden over velden en akkers, afgewisseld met een bosstuk van zo’n 1,5 km dat aangenaam verkoeling biedt. Het laatste deel brengt je langs de beroemde kliffen van Étretat, met een mix van stevige trappen en ruige paden langs de kust. Door de drukte kan het wandelen langs de dijk en in het dorp soms wat hectisch aanvoelen, maar er zijn ook rustige strandplekjes om even te ontsnappen.

🏞️ Bezienswaardigheden

Le Tilleur: Charmante dorpje met zijn historische stenen rechterstoel
De iconische rotsformaties van Étretat: vereeuwigd door Monet en vele kunstenaars
Vuurtoren en indrukwekkende kliffen van de Albasten kust
Kapel Notre Dame de la Garde: met prachtig uitzicht over zee en kliffen

⏳ Afstand & duur

Een compacte etappe van circa 13 km die gemakkelijk te wandelen is, maar door het terrein en de drukte in het dorp toch de nodige aandacht vraagt.

⛰️ Zwaartegraad

Makkelijk tot gemiddeld, vooral door het klifgedeelte met enkele stevige trappen en het soms drukke wandelpad.

⭐ Oordeel 4/5

25.848 stappen gezet (20,4 km, waarvan 13 km op de GR 21)

328 meter gestegen, 425 meter gedaald

Terug naar de weg des doods

Ondanks mijn voorafgaand buikgevoel, mee ingegeven door de helletocht langs de autoweg, en bijhorende vooroordelen, bood het Domaine niet enkel een goede overnachting (Tahiti-style) maar ook een lekker ontbijt, met pain au chocolat, een croissant, wat brood en een suikerrijk taartje, wat zelfs voor Sara wat zoet was. We moesten evenwel opnieuw de kilometer op de Weg des Doods afleggen, met 1 niet al te ongevaarlijke ervaring in een bocht. Gelukkig kwamen we heelhuids op de GR, waar ons vandaag een korte tocht naar het populairste kustdorpje wachtte.

Een verderzetting van dag 1

De wandeling zelf was dus eerder aan de korte kant, met een dikke 13 km. Maar het bood wel wat memorabels aan. De eerste kilometers waren vooral een verderzetting van de eerste dag, met heel wat velden en akkers. Ter afwisseling kregen we daarna wel het betere boswerk voor een goede 1,5 km. Een volwaardige langeafstandswandeling heeft immers bos nodig. Daarna volgde opnieuw wat weideland, met de karakteristieke Normandische huizen mooi in het landschap verweven, of soms verstopt achter een indrukwekkende haag.

Op de eerste dag ontbrak het wat aan memorabele dorpjes. Le Tilleur is de eerste kanshebber. De straatjes zijn gezellig en er is een klein historisch momentje. Middenin het dorp staat het en stenen stoel van waaruit eeuwenlang recht werd gesproken. En ondanks onze tegenslag van gisteren wisten we er een vers stokbrood te scoren. Win-win!

Naar de befaamde kliffen

Daarna waren we nog slechts een wandeling doorheen de velden en akkers verwijderd van de zee en de kliffen. Onze eerste vuurtoren liet ook niet te lang op zich wachten. Étretat biedt de meest bekende rotsformatie van de Albasten kust aan, met dank aan Monet en de andere kunstenaars die deze vereeuwigden, en dat is er aan te merken. De rust van gisteren is vandaag veranderd in een Blankenbergeniaanse mensenmassa. Net voor en net na het dorpje hijsen slierten mensen zich naar boven, de 1 fysiek en vestimentair al wat beter uitgerust dan de andere. Bij het afdalen staan we zelfs even in de file.

Op de dijk, waar de mondmaskerplicht opnieuw was ingevoerd, was het qua volk niet al te beter. Gelukkig vonden we nog een stukje strand om ons eigen te maken, in de relatieve luwte, in de mate van het mogelijke. In Étretat is COVID misschien ook wel een zomergast, maar de andere badgasten leken het onder deze zonnige omstandigheden niet al te veel van aan te trekken.

Étretat is populair bij alle standen, kleuren en nationaliteiten. Schroom voor het menselijke/eigen lichaam lijkt hier helemaal afwezig. Misschien ligt het we aan het feit dat ik al heel lang niet op een plek als deze was geweest, waarbij kiezels worden geclaimd al was het een oorlog. Étretat heeft mooie natuur en her en der, weg van de dijk gezellige straatjes. Maar het is er voor het grootste deel wel wat druk.

Een mooie valavond

Hoewel het lange tijd niet minder druk werd, konden we toch genieten van een gezellig avond. Na een degelijke maaltijd klommen we nog naar de Notre Dame de la Garde-kapel, waar de plaatselijke jeugd een clip aan het draaien waren voor een lokale rapper, of dat is toch wat ik er van maakte. In 1854 besloten de inwoners om een ​​kapel te bouwen gewijd aan de Heilige Maagd. De matrozen droegen de materialen voor het gebouw op hun rug en armen. Op 6 augustus 1856 werd het ingezegend als kapel voor vissers en zeelieden. Het werd in 1942 vernietigd door de Duitse bezetter en in 1950 heropgebouwd.

De mooie setting en het prachtige vergezicht over water en kliffen werd wat verstoord door de jongeren, maar hun creatieve exploten werd dan weer zelf geboycot door het plotse opduiken van een toeristentreintje. Bij het dalen botsten we dan weer op een plaatselijke processie ter ere van de Maagd Maria. Als laatste spektakelstuk zagen we een meeuw een wafel uit de handen van een nietsvermoedende vrouw stelen. En dat op de plek waar de bedenker van meester-dief Arsène Lupin heel lang verbleef.

Het eten

Restaurant Du Perrey – Een kippenburger met licht gezouten frietjes. Niets speciaal maar goed vullend na een warme wandeldag.

Het verblijf

Le Rayon Vert – Zeer ruime kamer met jacuzzi, een gemengde ervaring, aangezien het gekozen programma maar niet leek te eindigen en ik vreesde voor eeuwig in de bubbels gevangen te zitten.

Meer wandelingen op de GR 21 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-21-albasten-kust/