GR 120 dag 5: Hardelot-sur-Plage – Étaples

🥾 Terrein: Strand, duinen, bos en (helaas) ook langere stukken langs en op drukke wegen. Enkele pittige klimmetjes in de duinen en het bos.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Verweerde bunkers aan het strand
  • Duinreservaat tussen Saint-Cécile-Plage en Camiers
  • Baie de Canche met uitzichtpunt
  • Everzwijnmoment in het bos
  • Eindpunt Étaples met festivalvoorbereidingen

🗺️ Afstand & duur: ca. 20 km – dagetappe met afwisseling tussen strand en dijk

⛰️ Zwaartegraad: Gemiddeld – weinig technische passages, wel zwaarder door strandzand, wind, en onaangename verkeerswegen

⭐ Oordeel: 4/5

Duinsurfen

Onze laatste wandeling beloofde nog wat moois en werd uiteindelijk een best of. Het begon zoals zo vaak op de dijk en nog meer zoals gebruikelijk ging het vervolgens verder op het strand, met de zee ver weggetrokken en de bunkers in puin aan de andere kant. Na een tijdje was het de bedoeling om links de duinen in te gaan, maar dat was zonder de inmiddels gekende “verboden toegang” gerekend.

Zo kregen we dus nog wat extra kilometers strandwandelen. Gelukkig was er halfweg een tweede kansen en konden we toch nog een stukje duinen meepikken, die we moesten verlaten via een erg steil stuk. Zo hadden we ook meteen onze duinsurfskills kunnen demonstreren.

Weg van de zee

Na nog wat strand, kwamen we aan in het wat zielloze Saint-Cecile-Plage, wat wel goed was om een pauze in te lassen. Hierna was er nog een klein stukje strand en een smal pad. Dit moesten we verlaten en kwamen we de volgende kilometers terecht op een autobaan, die vrij druk was door de auto’s en mobilhomes die van en naar de nabijgelegen camping reden.

Het was dus een stukje saaier, maar hier was het nog vrij aangenaam wandelen omdat de auto’s zelf nog tegen een redelijke snelheid voorbij kwamen. In Camiers, een klein dorpje, pauzeerden we aan het plaatselijke gemeentehuis, waar een rokende medewerker en twee kinderen met beperkte voetbalskills die de mooie bloemetjes kapotvoetbalden de aandacht trokken.

Het laatste stukje natuur

Er volgde nog wat autoweg, waaronder een zeer onaangenaam stuk waarbij de auto’s wel tegen grote snelheid voorbijraasden. Het vervolg was echter een mooie beloning. Het pad klom door het bos naar het natuurreservaat Baie de Canche, waar we een mooi uitkijkpunt voorgeschoteld kregen. Na het afdalen volgde nog een stuk bos. Hier hoorden we plots het dreigende geknor van een everzwijn. Spannend, maar op kousenvoeten geraakten we toch voorbij dit punt.

Nog een kilometer later langs de wat droge baaien kwamen we aan in Étaples waar we terechtkwamen in de voorbereidingen van het driedaagse festival de la Coquille. Wij hadden echter een andere eindbestemming. Onze eerste trein bleek afgeschaft te zijn, maar tweede keer goede keer en om kwart na 5 kwamen we aan in Amiens, met z’n impressionante kathedraal en z’n bijzondere Tour Perret en z’n vele Jules Verne-themed attracties en bezienswaardigheden.

Sfeerbeelden van Amiens

Meer wandelingen op de GR 120 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-120-de-opaalkust/

GR 120 dag 4: Boulogne-sur-Mer – Hardelot-sur-Plage

🥾 Terrein: Afwisselend; havengebied, strand, duinen en velden. Soms lastige overgangen (uitdagingen met afgesloten duinpad en beek).

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Historische binnenstad Boulogne
  • Haven met bedrijvigheid en vislucht
  • Kleine aerodrome met paragliders
  • Grote bunker langs de route
  • Equihen-Plage
  • Hardelot-Plage: dijk, oude villa’s

🗺️ Afstand & duur: Ongeveer dagwandeling, ca. 20-22 km

⛰️ Zwaartegraad: Gemiddeld – strandzand, omwegen en technische stukken bij beek en afgesloten paden maken het een klein beetje pittig.

⭐ Oordeel: 3,5/5

Vandaag was er opnieuw een volwaardige wandeldag. Deze was dus te beginnen met een goed ontbijt. We wandelden bij het verlaten van het centrum van Boulogne langs de inmiddels gekende plaatsen in de historische binnenstad. Het contrast met het eerste gedeelte van deze wandeldag was dan ook best groot.

Havenactiviteit

Om uit Boulogne te geraken wandel je namelijk een vrij lang stuk door de haven. Dat is in het begin best nog charmant en geeft je een zicht op de vele bedrijven. Maar na een tijdje verlang je toch naar natuur en er is maar zoveel visgeur dat een mens kan hebben.

Na opnieuw wat verward te zijn door de navigatie-app en de daadwerkelijke route kwamen we uit op een parking richting het strand. Hier trokken we duinen in, wat ook niet helemaal de juiste keuze bleek te zijn. En dus namen we het strand naar Le Portel, een nogal typisch kustplekje.

Verbetering in zicht

Het was dus even uit de bebouwing geraken, maar eens in de velden was het wel prettig. Zo passeerden we een kleine aerodrome waar we iemand zagen paragliden. Er waren hier ook een hele hoop mooie paarden en verder passeerden we ook nog een uit de kluiten gewassen bunker.

In Equihen-Plage werden we beloond met het doel van onze tussenpauze, de plaatselijke Carrefour. We hadden hierop gerekend zodat we minder eten tijdens het eerste deel van de wandeling moesten meenemen. Zo kon er wat gewicht gespaard worden. Verder waren we vooral blij dat we hier niet moesten overnachten.

Noodgedwongen strandwandelen #5

Na een kilometer uit het dorpje kwamen we terug op het strand. Hier ging de GR normaal gezien door een mooi duinenpad. Maar opnieuw stond er dat de route afgesloten was, dit keer door overstromingen en bijgevolg de onbegaanbaarheid van het gebied. We keerden dus terug voor nog wat strandwandelen.

In de verte zagen we de wat meer typische kustskyline van Hardelot-Plage met moderne appartementsblokken. Om daar te geraken moesten we nog een obstakel voorbij, een beekje dat te diep was om zomaar over te steken. We ging via een zandpad met weinig marge en kans op verzakking. We geraakten gelukkig aan de overkant zonder twee meter naar beneden richting het water te schuiven.

Hardelot-sur-Plage

Op de dijk was het tijd om te rusten. Sara’s zin in een ijsje resulteerde in 2 ferrero-Magnums per persoon, aangezien we uiteraard geen diepvries hadden en een pak van 4 volgens haar value for money was. Ons hotel, les Jardin des Hardelots, was heel proper. Na een slaatje en pasta verkenden we Hardelot zelf, met nog heel wat knappe oude villa’s en een kerk waar agenten de wacht hielden voor de mis. Speciaal.

Meer wandelingen op de GR 120 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-120-de-opaalkust/

GR 120 dag 3: Wimereux – Boulogne-sur-Mer

🥾 Terrein: Korte wandeling met lichte klim naar natuurgebied en daarna strand, havengebied en historische stad binnen de omwalling.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Pointe de la Crèche (natuurgebied met bunker en industrieel erfgoed)
  • Boulogne-sur-Mer: haven, historische binnenstad met belfort en kathedraal
  • Omwalling met wandelmogelijkheden en mooi uitzicht
  • Aquarium Nausicaa: educatief en indrukwekkend met zeehonden en roggen

🗺️ Afstand & duur: Kort, ca. 5 km; gecombineerd met bezoek aquarium en stad.

⛰️ Zwaartegraad: Licht, geschikt als ontspannende dag met cultuur en natuur.

⭐ Oordeel: 3/5

Vandaag was er een heel korte wandeling ingepland van om en beide vijf kilometer. Dit had een goede reden. Boulogne-sur-Mer is een grotere stad met ook het grootste aquarium van Europa, iets wat mijn vrouw al heel lang wilde bezoeken. De wandeling zelf was dus kort, maar krachtig en stond ook op zichzelf als een redelijk fijn stuk.

Pointe de la Crèche

Het begon met een trage maar gestage klim uit Wimereux richting Pointe de la Crèche. Dit is een natuurgebied met ook nog een bunker en op het strand onderaan restanten van een industriële site met voormalige spoor. Er was geen regen vandaag, maar wel heel stevige wind, die vooral op het gelijknamige uitkijkpunt serieus te keer ging. Het landschap was best mooi, met zicht op zee.

Aan de dijk en binnen de muren

Niet veel later (zeker op een wandeling van vijf kilometer) draaiden we af richting Boulogne-sur-Mer, waar we via het strand op de dijk kwamen die iets minder feeëriek was. De havenindustrie langs deze kant was zichtbaar in de verte en gaf een verlaten, verouderde indruk, wat op zich nog wel iets had. Een iets aangenamer gedeelte bracht ons naar de brug waar het officiële einde van deze wandeldag lag.

De eerste kennismaking met het centrum was ook iets minder aangenaam. De straat was wat grellig en het was ook best pittig stijgen. Maar de historische stad, binnen de omwalling, is wel erg de moeite, met z’n belfort, gezellig parkje aan het stadhuis en vooral z’n in het oog springende kathedraal. Je kan er ook op de omwalling wandelen en meer leren over de wijk tussen de muren en het stuk Boulogne daarbuiten.

Blub blub

Na een lekkere lunch (erg goede broodjes) trokken we naar Nausicaa, waar het erg druk was omwille van de paasvakantie. Het is verrassend erg educatief, met heel veel uitleg over de oceaan, het leven in de zee, het klimaat en hoe die allemaal verbonden zijn. Er waren enkele leuke en opvallende dieren met als hoogtepunt de zeehonden, de gigantische rog en de vele vissen in het enorme bassin.

Avondvertier

Na ons bezoek en een wandeling op de muren was het tijd voor de check in en daarna lekker eten in een klein Italiaans restaurantje. Gusto ligt net buiten de stadsmuren en wordt uitgebaat door een heel enthousiaste vrouw en haar man. We aten er een lekkere pizza en een pasta al pomodoro. Een hele leuke setting en sympathieke eigenaars. We sloten nog af met een rondje op de omwalling.

Meer wandelingen op de GR 120 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-120-de-opaalkust/

GR 120 dag 2: Wissant – Wimereux

🥾 Terrein: Afwisselend duinpad, strand, klifpad (gesloten wegens erosie), velden en dorpjes. Veel navigatie-uitdagingen en omleidingen.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Cap Gris-Nez
  • Framezelle met klein dorpje en bunker
  • Audinghen met indrukwekkende kerk
  • Wimereux met prachtige Belle Epoque architectuur

🗺️ Afstand & duur: Gepland 23 km, door omleidingen en keuzes uiteindelijk korter gelopen; bus genomen voor laatste stuk.

⛰️ Zwaartegraad: Matig uitdagend door lastige paden en navigatie, met extra kilometers door omleidingen.

⭐ Oordeel: 3,5/5

Vandaag was er enige nervositeit en dit om twee redenen. Ten eerste voorspelde de Franse weermannen al even wat regenweer, wat op de ene website bestond uit gespreide buien en op de andere onweersbuiten. Ten tweede was het 23 km en na de eerste dag, en de soms wat wankele aanduidingen, waren we beducht voor extra kilometers. Gelukkig was het ontbijt goed en had ik in de Spar extra proviand gekocht.

Drizzle en dralen op het strand

De wandeling zelf begon met lichte miezerregen op de dijk van Wissant. Al snel klom het omhoog langs een zwaar te bewandelen duinpad. Het bood weliswaar heel mooie natuur. Na een tijdje daalden we terug af naar het strand. Hier begon de eerste verwarring. De gpx leidde ons naar een steil pad waar de begroeiing steeds denser werd en het niet zo eenvoudig begaanbaar was. Ik vond het net iets te bizar en we besloten om verder te gaan via het strand.

Maar daar was het weer niet duidelijk of het pad naar boven veel optimaler was. En dus kozen we terug voor een omweg die uiteindelijk toch meer GR bleek dan de andere opties. Een goede beslissing, maar het toonde wel de nood aan alertheid aan. Uiteindelijk bleek onze derde keuze wel de goede te zijn en alles verliep rustig tot aan de Cap Griz-Nez.

Omleiding #2

Hier moesten we niet de Cap Gris Nez op en besloten we even te stoppen voor een tussendoortje in het kleine dorpje Framezelle. Hier begon de tweede verwarring, deels door onszelf, deels door het feit dat er niet gewoon een uitleg over een omleiding bij de paal stond die naar de oude GR leidde. We gingen dus eerst richting het klifpad, een plek genaamd Danger. Nomen est omen. Door erosie bij de kliffen was dit stuk afgesloten en moesten we dus opnieuw op onze stappen terugkeren.

We keerden dan terug naar de nieuwe GR maar deze leek ons weer weg te sturen van de richting waar we naar toe moesten. We kozen eieren voor ons geld en besloten zelf in een alternatief te voorzien. Zo deden we uiteindelijk een stuk van de streek GR “Entre Cap et Baie” om zo naar het dorpje Audinghen te wandelen, dwars door de velden en langs een indrukwekkende bunker. Zo arriveerden we in het centrum, waar de opvallende kerk met ingetapete klokken al ons van in de verte had geïntrigeerd. Een ideale lunchplek.

Vroege stop

Vanaf daar was het nog 3 kilometer tot Audreselles, waar we terug op de echte GR zouden komen. Het pad ging door velden en weiden met zicht op de Cap Gris-Nez aan de ene kant en enkele dorpjes aan de andere kant. En voor ons was er de zee en een imposante kerk. Hier aangekomen restte ons de keuze om door te gaan. Het was ondertussen kwart voor 2 en we hadden nog 10 kilometer te gaan. Gezien de omstandigheden, met onder andere de vele extra kilometers, besloten we om de bus te nemen naar Wimereux.

Wimereux

Wimereux zelf was een opvallend mooi stadje met heel wat Belle Epoque architectuur dat bewaard is gebleven, ondanks de oorlog, en erg de moeite waard is. Het is een bezienswaardigheid en mensen nemen vaak her en der foto’s. Niet zo fijn voor de bewoners misschien. Eten deden we in een zogenaamde ‘Parijse brasserie’ L’Entre, waar we ons te goed deden aan een slaatje kip en zeebaars. En ik door omstandigheden twee desserts moest eten.

Meer wandelingen op de GR 120 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-120-de-opaalkust/

GR 120 dag 1: Calais – Wissant

🥾 Terrein: Strand, duinpad, promenade, klifpad langs witte kliffen, gras- en kiezelpaden, en stukjes dorp.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Belfort en stadhuis van Calais
  • Duinen van Fort Mahon
  • Sangatte met zicht op tunnel naar Engeland
  • Cap Blanc-Nez met uitzicht op White Cliffs of Dover
  • Witte kliffen en miniatuur Seven Sisters-achtig landschap
  • Karkassen van bunkers langs het strand
  • Gezellig dorpje Wissant

🗺️ Afstand & duur: Ca. 22 km gewandeld; dagwandeling.

⛰️ Zwaartegraad: Matig; grootste inspanning klim naar Cap Blanc-Nez, verder grotendeels vlak met zand- en kiezelpaden.

Oordeel: 4,5/5

Met de trein naar de Opaalkust

Na wat twijfels besloten we om onze kortere wandelweek in te lassen naar de opaalkust. Daar loopt de GR 120 langs de bekende kustlijn. We hadden deze reis al eens uitgewerkt en ingepland, maar toen hadden Franse stakers er een stokje voor gestoken. Door het slechte weer hadden we ook beslist om het alternatief van de wagen aan ons voorbij te laten gaan. Alles lag dus klaar en naar ons te blinken.

We namen best vroeg de trein in Halle om daarna met de TGV naar Lille Europe te razen. Een stel andere reizigers hadden plannen via reisbureau de Blauwe Vogel en waren zo belachelijk zwaar beladen dat ik enkel kon vermoeden dat ze een cruise gingen doen. Na de vlotte TGV-tocht ging het van Lille Flandre naar Calais, in een treinwagon die eerder aanvoelde als een koelkast.

Strand en duin

Calais zelf was in eerste instantie minder gezellig. Aan het station heb je wel het indrukwekkende stadhuis met het bijzondere belfort. Maar het centrum en de plaatselijke Carrefour trokken wat minder gezellige sujetten aan. Gelukkig trokken we snel richting de kust en arriveerden we een goed kwartier later aan de dijk, om aan ons stukje GR te beginnen.

Aan de kust was het aangenamer. Onze tocht begon met een lange stuk promenade en vandaar wandelde we voor het eerst het strand op, iets wat logischerwijs een constante zou zijn op deze reis. Vervolgens ging het voor het eerst een duinenpad in, nog iets wat we meermaals zouden doen. In de duinen van Fort Mahon was het pad goed begaanbaar, met een mix van zand, kiezels en gras.

Naar de Cap Blanc-Nez

Vervolgens kwam de GR terug uit op de dijk, een hele hoop oude en vaak verlaten uitziende strandhuisjes voorbijgaand. Nochtans is het uitzicht op de zee hier heel mooi, maar het moet zijn dat het niet langer het nodige comfort garandeert aan de kustgangers die vandaag de dag naar de Opaalkust trekken. Het was de voorbode van Sangatte, bekend van de tunnel richting Engeland, waar een lunch werd genuttigd op een van de bankjes met zicht op zee.

Hierna volgde het grootste stuk klimwerk dat we op onze 5 dagen tot een goed eind zouden moeten brengen. We begonnen onder de zeespiegel en moesten richting de 150 meter. Gelukkig gebeurde dat allemaal gestaag en in een mooie omgeving die tijdens het eerste stuk wat deed denken aan onze wandeling door de Clwydian Range in Wales of langs de Beara Way in Ierland. Eens langs de Noir-Mottes en Le Mont du Hubert werd het weer opnieuw meer kustig.

In de verte zagen we ondertussen de obelisk, officieel het Dover Patrol Monument steeds dichterbij komen. Via een kronkelweg bereikten we de Cap Blanc-Nez, waar er plots opmerkelijk veel volk was, te verklaren door het feit dat deze toeristische trekpleister makkelijk bereikbaar was door twee parkings. Van hieruit waren ook in de verte de white cliffs of Dover te zien.

De route hier was wat onduidelijk, wat ook misschien kwam door onze eigen GPX waarbij de maker ook de dagen daarna een bijzondere eigenzinnigheid toonde. We stonden hierdoor even te schilderen aan een hek dat met een cijferslot was afgesloten. Sara overwoog nog even over de omheining te kruipen, maar uiteindelijk vonden we toch een logischere weg.

White cliffs en spiegelend strand

Via een kiezelig pad daalden we met niet al te praktische trapjes af, tot we uiteindelijk op graspaden terechtkwamen die langs de witte kliffen klommen en daalden. Het was een miniversie van de Seven Sisters aan de zuidkust van Engeland en een heel mooi slot voor deze eerste, zeer veelzijdige dag.

Er volgde nog 3 kilometer strand tot we uiteindelijk met her en der karkassen van bunkers en op het strand kleine stroompjes die zorgde voor een spiegeleffect passeerden. Wissant zelf is een klein en gezellig dorpje. Hier verbleven we in het aangename Hotel de la Baie en aten we in een zeer authentiek restaurantje dat qua prijs zeer goed zat, maar qua kwaliteit misschien ietsje minder was.

Meer wandelingen op de GR 120 vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/gr-120-de-opaalkust/

Opaalkust en GR 120: Wat?

De opaalkust: Wat?

De opaalkust is de naam die wordt gegeven aan een deel van de Noordzeekust in Noord-Frankrijk. Het begint vlakbij de Belgische grens in Bray-Dunes en gaat tot Berck-sur-Mer. Het is een toeristische trekpleister met enkele bekende kuststeden zoals Duinkerken, Calais en Boulogne-Sur-Mer, maar ook met heel wat bunkers uit de tweede wereldoorlog en de twee befaamde Caps, de Cap Blanc-Nez en de Cap-Gris Nez.

Qua natuur is het deels typisch kustgebied, maar ondanks z’n beperkte lengte is het toch best divers, met zandstranden, kiezelstranden, duinen maar ook witte kliffen. Rond de caps gaat het richting de 150 meter, waardoor er ook wat nivellering is. De duinen zijn echter een kwetsbaar gebied. Er zijn zoals gezegd enkele grotere steden, maar ook heel wat kleinere stadjes en dorpjes en door z’n toeristisch belang zijn er ook veel accommodaties, restaurants etc.

Het was overigens de schilder Édouard Lévêque die de streek z’n naam gaf, vanwege het kleurenpalet dat hij tijdens zijn kunstige bezigheden ervaarden, die hem deden denken aan de opaal. Kunst, cultuur en recreatie gaan hand in hand. En alsof dat nog niet genoeg is, vind je er ook nog het smalste stukje Kanaal. Je kan dus, op een mooie dag, de white cliffs of Dover in de verte zien.

GR 120: Wat?

De GR 120 is een deel van het lang uitgestrekte netwerk van kustwandelingen van de E9 dat van Portugal naar de Baltische staten loopt. Het Sentier du Littoral zelf is 300 kilometer lang en gaat verder dan de opaalkust. Het vertrekt in Bray-Dunes en eindigt in Le Tréport, waar het overgaat in de GR 21, dat de Albasten Kust afwandelt en wat we zelf ook grotendeels deden in 2021.

Wij besloten hiervan een klein stukje te doen, namelijk van Calais tot in Étaples, goed voor 4 volle wandeldagen en een kortere, waardoor we ook Boulogne-Sur-Mer konden bezoeken. De hoogtemeters zijn beperkt en het wordt nergens echt technisch. Het is echter wel zo dat de bewegwijzering niet altijd even goed onderhouden wordt en door omstandigheden waren er ook veel omleidingen. Het is dus aangewezen om Topguide, GPX en wandelapp of kaart bij te hebben om af en toe te improviseren.

Door de nabijheid is het eenvoudig te bereiken via openbaar vervoer (langs Rijsel) en door de populariteit zijn er onderweg heel veel hotels, B&B’s, restaurants, winkels en openbare toiletten. Het is dus comfortabel reizen en je kan doorgaans onderweg je daglunch ergens kopen in een van de supermarkten of bakkerijen.

Wandeldag 7: Boderne – Rønne

🥾 Terrein: Afwisselend en uitdagend – duin- en bospaden met pittige hoogteverschillen, steile houten trappen, gras- en fietspaden, strandpassages en rustige bosstroken. Ook langs een luchthavenomheining en vakantiehuisjes.

🏰 Bezienswaardigheden:
• Kleine haven van Boderne, startpunt met charmante sfeer
• Rode waterval(letje), verrassend, ook al is ‘rood’ hier relatief
• Arnager, gezellig dorpje met eetgelegenheden
• Luchthaven van Bornholm
• Eindpunt in Rønne, met witte kerk en vuurtoren als iconisch decor

🗺️ Afstand & duur: Officieel 19,8 km – een stevige dagwandeling met voldoende rustmomenten.

⛰️ Zwaartegraad: Matig tot pittig door de eerste kilometers vol klimmen en dalen, gevolgd door meer gematigde stukken.

Oordeel: 3,5/5

Vandaag was het de laatste wandeldag op het kustpad. En met 19,8 officiële en 21,1 officieuze kilometers beloofde het nog een mooie afsluiter te worden. We werden wat gedwongen om een laat startuur te nemen, aangezien de eerste bus naar Boderne pas op 10u44 vertrok. Deze moest eerst nog helemaal het eiland rond.

Uitdagend afscheid

Na een wat later ontbijt en een succesvolle busrit, konden we om 11u30 aan de laatste wandeldag beginnen. Vanaf de kleine haven van Boderne begon een onverwacht pittige eerste vijf kilometer waarin het continu op en neer ging en duin- en bospadjes best grillig waren. Af en toe werden we ook op en af nogal grote, steile houten trappen gestuurd, niet zelden om een kort stukje strand te doen. Hier zagen we wel onze eerste waterval(letje), de rode, die wel niet echt rood was. Maar goed, de vorige watervallen waren volledig opgedroogd.

Na een proteïnebar besloten we door te wandelen tot Arnager. De route was gelukkig iets milder, met ook wat stukken op gras- en fietspad. De meeste hoogtemeters leken gemalen. Kort voor het dorpje was er nog een passage op het strand. In Arnager nuttigden we onze resterende lunch, al was het inmiddels half drie. Een beginnersfout.

Een behouden vlucht

We zaten hier net over de helft en moesten nog 9,2 kilometer afleggen. Een nieuw, lang graspad voerde naar de luchthaven van Bornholm, waar we toevallig een vliegtuig zagen landen. Af en toe viel onze blik op het smalle pad beneden, langs de zee, waar het pad vroeger liep, maar vervangen was door het comfortabele maar wat eentonige pad langs de omheining van de kleine luchthaven, al is er hier nog wel wat mooie heide.

Terug naar Rønne

Eens hier gepasseerd was er een al even eenzijdig stuk langs ettelijke vakantiehuisjes en door een bos, waarna zowel het strand als de haven van Rønne vanaf het pad te zien was. Het was nog een mooie laatste kilometer van de Kyststi. Zo kwamen we opnieuw op het startpunt aan, met zicht op de mooie witte kerk en vuurtoren.

Om de cirkel helemaal rond te maken verbleven we in dezelfde B&B als tijdens onze eerste keer in Rønne. Toeval wilde dat we zelfs dezelfde kamer kregen. Omdat we nogal suckers zijn voor symboliek gingen we ook opnieuw naar Café Gustav, dit keer wel niet voor een burger, maar wel voor een slaatje met zalm en pasta met scampi.

Meer wandelingen op het kustpad van Bornholm vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/kystsi-bornholm-dk/

Wandeldag 6: Dueodde – Boderne

🥾 Terrein: Afwisselend – eerst strandwandelen langs de zee, daarna bos-, heide- en duinpaden met hier en daar zandige stroken. Ook een militair terrein met beperkingen en waarschuwingsborden.

🏰 Bezienswaardigheden:
• Strand met rustgevend zee-geruis
• Prachtige watermolen in Slusegaarden
• Militair terrein van het Deense leger met schietzone (toegankelijk wanneer rode bal niet hangt)
• Het charmante Boderne, kleine nederzetting aan de kust

🗺️ Afstand & duur : Circa 15 km, rustige dagetappe met voldoende rustmomenten en een ontspannen tempo

⛰️ Zwaartegraad: Licht tot matig – strandwandelen kan vermoeiend zijn, militair terrein brengt extra alertheid mee maar weinig klimwerk.

Oordeel: 4/5

Door het feit dat we gisteren vijf kilometer extra deden en we in hetzelfde hotel verbleven, konden we deze etappe van pakweg 15 kilometer met een tot het minimum gevulde rugzak doen. We konden ook onze tijd nemen voor een zeer goed ontbijt op de camping, dat op alle vlakken een hele fijne locatie bleek.

Strandwandelen

Rond half 10 gingen we terug naar het strand, waar we de hazelworm gelukkig genoeg niet in twee gereten zagen, waardoor ik er van uitging dat het alsnog een goed en veilig plekje had gevonden Daarna was het gedurende de eerste 5 à 6 kilometer strandwandelen, wat gezien het weer en het geruis van de zee leuk was, maar na een tijdje botste het toch een beetje op z’n limiet.

Een idyllische watermolen en een militair terrein

Gelukkig boog het pad daarna af naar Slusegaarden, een plek die grotendeels bestond uit vakantiewoningen, maar ook mooie bos, heide- en duinpaden. Het zand dook nog her en der op, maar het was toch doorgaans makkelijker wandelen. Een klein hoogtepuntje was hier te vinden door de mooie watermolen.

Het tweede element was minder eenduidig positief. Een groot deel van dit stuk is namelijk in het bezit van het Deense leger en wordt af en toe gebruikt als schietterrein. Wanneer de rode bal in de lucht hangt zijn grote stukken niet toegankelijk. De bal was hier gelukkig wel naar beneden. Toch was het er niet echt comfortabel wandelen. Overal stonden er borden die je er aan herinnerden dat je of op een militair terrein zat of dat er her en der op ammunitie in de grond zat. Gezellig!

Boderne en de bus

Gelukkig kwamen we heelhuids, in een stuk en zonder dat we op het appel moesten bij de commandant van de Bornholm divisie aan de overkant. Op grote stukken was het verboden om de fotograferen, waardoor er hier dus geen visueel bijgerecht van volgt. Eens van het militair terrein was het nog een goede kilometer naar Boderne en daarna nog een dikke kilometer naar de bushalte, die we nog even moest zoeken.

Aan deze kant van het eiland heb je enkel een buslijn waarbij de bus tussen begin juni en eind september het hele eiland rondrijdt. Er zijn er dan ook maar 4 per dag dus je wilt deze niet missen. Dat deden we gelukkig niet en zo arriveerden we weer in onze hostel, waar een goede douche en een degelijke hamburger onze dag verder kleurde.

Meer wandelingen op het kustpad van Bornholm vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/kystsi-bornholm-dk/

Wandeldag 5: Svaneke – Dueodde

🥾 Terrein: Afwisselend – granieten, grillige kustpaden met buk-, hurk- en kruipwerk, heidegebied, zandige paden en witte stranden. Af en toe stedelijke stops in kleine kustdorpjes.

🏰 Bezienswaardigheden:
• Vuurtoren van Svaneke
• Granieten kustlijn met ruige natuur
• Aarsdale en Nexø, charmante kustdorpen met voorzieningen
• Natuurreservaat tussen Nexø en Balka
• Snogebaek met artisanaal ijs
• Lange witte zandstranden bij Dueodde
• Impressionante vuurtoren en duingebied bij Dueodde

🗺️ Afstand & duur: Circa 20 km, dagetappe

⛰️ Zwaartegraad: Matig – wisselend terrein met grillige paden en zand, en een pittige mentale uitdaging door het wisselvallige weer.

Oordeel: 4/5

Het reizen met de bus bleek wat complexer aangezien er op Bornholm met zones wordt gewerkt die vrij klein zijn. De vrouw van het tourist information center verkocht ons een 2 zone-kaart, waarmee we net niet zouden mee toekomen mochten we het oorspronkelijke plan aanhouden om tot Snogebaek te gaan en daar de bus te nemen naar Dueodde. We namen dus een optie op een langere dag.

Het ontbijt was heel lekker, ook al verbrandde ik mijn vinger aan de eierkokermachine. De tocht naar de bus was iets minder comfortabel dan gepland omdat we iets later waren vertrokken. Gelukkig haalden we de bus en konden we om kwart na 9 aanzetten aan de haven van Svaneke.

Uitgeregend

Geheel onverwacht werd er bij het opstaan plots regen voorspeld, geconcentreerd in de ochtend. Bij het begin, met zicht op de vuurtoren, was het nog een lichte miezer, die het geheel nog een mysterieuze charme gaf. Maar al snel begon het harder te regenen. Het landschap bleef gelukkig mooi onder deze omstandigheden.

Na ongeveer vier kilometer kwamen we aan in Aarsdale, waar we eerder met de bus voorbij waren gereden. De busstop-annex-toilet vormde een goede schuilplek voor de bui die inmiddels was ontstaan. Deze nieuwe context werkte even op het gemoed en de opties werden overlopen. Enerzijds konden we doorzetten, anderzijds konden we de bus nemen naar Nexø en daar wachten op beter weer. Na enig overleg besloten we toch voor het eerste te gaan.

Afscheid van de granieten kust

En we kregen hiervoor nog een fantastisch stuk kust in de plaatst. Het was niet mee in de hoogte, maar de paden waren vaak grillig en vereiste het betere voetenwerk. Ook een collectie van 3 bomen die dwars over het pad achter elkaar waren terechtgekomen, vormden  nog voor het betere buk-, hurk- en kruipspektakel. Gelukkig begon de regen niet veel later zachtjesaan af te nemen en konden we nog genieten van het allerlaatste stukje granieten kust op Bornholm, inclusief heide.

Tegen het middaguur arriveerden we in Nexø, waar we de avond ervoor hadden verbleven. Hier konden we jas en rugzakken even laten drogen en onszelf een rustige lunch gunnen. Door het betere weer hadden we ook de knoop doorgehakt en beslist om niet te stoppen in Snogebaek maar door te wandelen tot in Dueodde.

Een verandering van landschap

Ook de tweede set van 10 kilometer, hoewel een heel ander landschap, was mooi. Eerst was er nog een natuurreservaat dat zorgde voor een zachte overgang, maar vanaf Balka was het al zand wat de klok sloeg. Een tweede pauze werd gehouden in Snogebaek, waar we onszelf trakteerde op een artisanaal ijsje. Het was nog maar ons eerste, aangezien een bol ijs hier al snel meer dan 5 euro kost.

Witte stranden

De laatste vijf kilometer liepen bijna volledig langs de zee, eerst op een kiezelstrand en vervolgens op het zachte, witte zand. Het was fijn kuieren en het weer werkte in de namiddag ook mee. Hoe dichter we bij Dueodde kwamen, hoe meer het strand werd gevuld met mensen die zwommen, lazen, zandkastelen maakten of gewoon lagen te luieren.

Ons hotel zelf lag op een goede 300 meter van het strand en het was er erg net. ’s Avonds deden we goede deal door te kiezen voor het best financieel normale pizzabuffet. Na het eten restte nog een kleine wandeling naar de impressionante vuurtoren van 45 meter en het prachtige plekje in de duinen. Bij onze terugkeer zagen we een hazelworm, waarvan ik tot op vandaag hoop dat het in z’n koelbloedigheid een veilig plekje heeft kunnen verzekeren. In ieder geval een gevarieerde en gevulde dag!

Meer wandelingen op het kustpad van Bornholm vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/kystsi-bornholm-dk/

Wandeldag 4: Gudhjem – Svaneke

🥾 Terrein: Rotsachtig en grillig granieten kustpad afgewisseld met zand- en kiezelstrand, bos- en weidepaden, en een paar korte stukken langs de weg.

🏰 Bezienswaardigheden:

  • Randkløve Skår: indrukwekkende verticale kloof van 14 m diep tussen rotspartijen
  • Bølshavn: charmant haventje met lunchmogelijkheden
  • Heilige Vrouw: lokale rotsformatie met legendes en reiszegeningstraditie
  • Listed: kleurrijk en pittoresk kustdorpje
  • Svaneke: eindpunt met busverbinding

🗺️ Afstand : Circa 17 km

⛰️ Zwaartegraad: Matig tot pittig door wisselend terrein, “klauterwerk” en afwisselende ondergronden.

Oordeel: 3,5/5

Vandaag was de laatste wandeling met granieten kust die west- en noord-Bornholm karakteriseerde. Het was dus uitkijken naar de ongeveer 17 kilometer lange wandeldag en wat ons nog van het meer ongerepte gedeelte van het eiland restte. Het ontbijt zorgde voor een bijzonder begin. Het leek even alsof ik per ongeluk een seniorenhotel had geboekt, maar gelukkig verscheen halfweg een gezin met (al iets) oudere kinderen en waren we niet langer de vreemde eenden in de bijt.

Genieten van de kustlijn

Maar eens op het pad was het van in het begin wel volledig raak. Een rotsig padje, af en toe afgewisseld met zand- of kiezelstrand, bood de mooiste uitzichten over de kustlijn die hier best nog grillig was. We waren net samen vertrokken met vijf Deense vrouwen die een groot stuk van de wandeling jojo met ons speelden.

We passeerden enkele kleinere dorpjes en gehuchten, al dan niet met plaatselijk strandhotel, en volgden net als gisteren een stuk langs de weg. De uitzichten waren hier wel aangenamer. Alleen was het wegdek nogal bizar vormgegeven, met twee stukken waar blijkbaar al eens wat steentjes durfden uit opspatten. Gelukkig bleven we ongedeerd.

Een diepe kloof

Dit stuk telt een geologisch hoogtepunt, de Randkløve Skår, een verticale kloof tussen twee rotsen van 2 meter breed en 14 meter diep. De hele grillige (ik val in herhaling) rotspartijen vormden een mooi decor en het was bijna de laatste keer dat het pad nog zo verticaal visueel uitpakte.

Een klauterpartij over een gevallen boom en een stuk bos- en weidepad voerde naar het plekje Bølshavn, waar we ons te goed konden doen aan een lunch. Hier gingen de vijf Deense vrouwen even baden in het haventje.

Heilige vrouwen en horizontale rotsen

Na Bølshavn waren er nog 6,2 kilometers te gaan. Maar dit waren zeker niet de minste. Het kustpad was prachtig met af en toe wat heide. Onderweg kwamen we ook voorbij de Heilige Vrouw, zogezegd een moeder die haar en haar kroost transformeerde in steen. Het is een gebruik om haar te vragen een voorspoedige reis te verzekeren. Uiteraard deden we dat met de nodige nederige buigingen erbij.

We passeerden ook het kleine dorpje Listed, zeer kleurrijk en schattig, waar het ongetwijfeld goed vertoeven was. Daarna was het nog 2,5 kilometer mooie kust met eerder horizontale granieten rotsen, tot in Svaneke, waar we de eerste keer de bus namen.

Kostenbesparend koken

In Nexø, waar we vandaag verbleven, lag ons hotel op een dikke kilometer van de bushalte. Gezien de hoge kosten en de aanwezigheid van een keuken, was het een kostenbesparende optie om zelf te koken. Uiteindelijk werd het tortellini met paprika, pesto en mozzarella. Samen met drank, snacks en dessert was het samen €15. Dat is eens iets anders dan €55 euro voor twee kleine pasta’s…

Meer wandelingen op het kustpad van Bornholm vind je hier: https://fromtheseatothelandbeyond.com/kystsi-bornholm-dk/